1. Hoeveel bezoekers kent Maastricht op zondag?
Locatus heeft geen informatie over bezoekers aantallen op zondagen.
Een stadspeiling uit 2010 levert de volgende informatie: 59,5% van de respondenten (bewoners Maastricht) heeft de koopzondag de afgelopen 12 maanden bezocht.
2. Wat geven ze uit?
Harde cijfers zijn hier niet over bekend.
Qua toeristische (binnenlandse) bestedingen neemt de stad Maastricht met 188
miljoen euro in 2010 landelijk de 9e plaats in.
Top 10 toeristische bestedingen van (binnenlandse) bezoekers (€ x mln)
2010 € 2009 € 2008 € 2007 €
1 Amsterdam 549 Amsterdam 586 Amsterdam 627 Amsterdam 643
2 Rotterdam 365 Rotterdam 378 Rotterdam 457 Rotterdam 479
3 Den Haag 288 Den Haag 300 Den Haag 332 Utrecht 374
4 Utrecht 272 Utrecht 271 Utrecht 315 Den Haag 331
5 Eindhoven 264 Eindhoven 238 Breda 216 Eindhoven 273
6 Groningen 205 Breda 223 Eindhoven 212 Groningen 248
7 Breda 203 Groningen 214 Den Bosch 207 Breda 242
8 Den Bosch 192 Den Bosch 212 Groningen 200 Den Bosch 240
9 Maastricht 188 Maastricht 181 Alkmaar 199 Arnhem 214
10 Arnhem 164 Alkmaar 169 Zwolle 194 Arnhem 191
Bron: Onderzoek Gemeente Breda 2010
Hoe verhoudt zich dat tot andere (verkoop)dagen.
De bijzondere regionale ligging van Maastricht ten opzichte van de buurlanden België (Wallonië en Vlaanderen)en Duitsland maakt de koopzondag bijzonder aantrekkelijk. In tegenstelling tot Randstad gemeenten is waar deels sprake is van verleggen koopmomenten, is de verwachting dat er extra consumenten en extra bestedingen worden gegenereerd.
De verwachting is dat de periode na kerstvakantie (2e week januari) tot en met TEFAF de koopzondagen minder bezoekers zullen trekken dan de overige maanden in het jaar.
Verder is de verwachting dat een 52 weeks koopzondagen regiem de bereikbaarheid van Maastricht ten goede zal komen. Er kan enige overloop van koopmomenten door consumenten plaatsvinden, waardoor piekmomenten enigszins worden ontzien.
3. Wat wil de ondernemer?
Een vraag die in de discussie cruciaal is, is wat wil de ondernemer? Elke beroepsgroep in Nederland heeft de vrijheid om te werken op elke dag van de week, behalve de ondernemer. Die mag volgens het huidige convenant voor het centrum van Maastricht, ondanks de van toepassing zijnde toeristische bestemming, zijn winkel op zondag niet openen, terwijl zijn lasten doorlopen.
Los van de discussie over de koopzondagen is de onderliggende vraag gerechtvaardigd te stellen ‘Mag de ondernemer zelf bepalen wanneer hij werkt (onderneemt), gelijk andere beroepsgroepen en zelf de openingstijden van zijn zaak vaststellen’?
Onderstaande antwoorden komen uit de bron: Evaluatierapport “Evaluatie Koopzondagen 2009”, oktober 2009 (behorende bij raadsvoorstel winkeltijdenbeleid 2009, dd 15-12-2009
4. Wat wil de bezoeker?
Uit een onderzoek van de Kamer van Koophandel Limburg –Grenzeloos Winkelen 2009- blijkt dat 50% van de consumenten wel eens op koopzondag gaat winkelen buiten de eigen regio. Met name ook consumenten uit de aangrenzende regio’s in Duitsland en België winkelen op koopzondag in Limburg. Maastricht Centrum wordt vooral bezocht door Belgen en Nederlanders. De inwoners uit de regio’s Heerlen en Sittard-Geleen zijn op koopzondagen op Maastricht georiënteerd. Daarbij doen, volgens dit onderzoek, 39% van de respondenten extra uitgaven op koopzondagen. Deze bestedingen zouden anders niet worden gedaan of terecht komen in andere vrijetijdssectoren zoals attractieparken en horeca24. Maastricht concurreert als winkelstad dus niet alleen met het winkelen in andere steden, maar ook met de vrijetijdssector in zijn geheel.
Koopprofiel bewoners
Aan de hand van de bewonersenquête is het koopgedrag van de bewoners geanalyseerd. In 2009 winkelde 4% van de bewoners in het centrum altijd op koopzondag, 18 % vaak, 24% soms, 35 % zelden en 19% winkelde nooit op een zondag. Winkelen op zondag gaat overigens voor ongeveer 70% van de bewoners zelden of nooit ten koste van andere activiteiten. Indien er wel activiteiten aan de kant worden geschoven omwille van het winkelen op zondag dan betreft dit voornamelijk wandelen, fietsen en sporten.
Modeartikelen en levensmiddelen worden door de bewoners in het centrum veruit het meest gekocht, respectievelijk 82% en 71%. Bewoners van Maastricht buiten het centrum kopen op de eerste plaats mode artikelen, 93%, en op de tweede plaats drogisterij artikelen, 41%.
5. Wat willen de bewoners?
Beleving bewoners
De bewoners van Maastricht, zowel woonachtig in het centrum als in de andere wijken, ondervinden zowel voor- als nadelen van de koopzondagen. Het percentage bewoners dat nadelen ondervindt is echter ten opzichte van 2008 afgenomen van respectievelijk 58% naar 51% voor bewoners in het centrum en van 48% naar 40% voor bewoners in overig Maastricht. Enkele voordelen die werden aangemerkt van winkelen op zondag zijn meer tijd om te winkelen, de gezelligheid in de stad en supermarkten open. De grote drukte, parkeer- en verkeersoverlast en de verstoring van de zondagsrust werden als nadelige effecten van de koopzondagen genoemd. Ook de buurtkaders van het centrum geven deze nadelen aan. Zij stellen daarbij wel dat de problemen ten aanzien van de mobiliteit niet één op één gekoppeld zijn aan de koopzondagen, maar een probleem is dat zich onder meer ook voordoet op drukke zaterdagen, Duitse- en Belgendagen en tijdens evenementen.
Voor bewoners in het centrum hangt de leefbaarheid van hun woonomgeving nauw samen met de mobiliteit en de bereikbaarheid van de stad. Ook op een koopzondag willen de bewoners mobiel kunnen zijn. Te nemen maatregelen zijn volgens de buurtkaders betere bewegwijzering, inzet van flyers en hoste(sse)s en betere communicatie naar bezoekers toe.
De buurtkaders sturen niet aan op minder koopzondagen, maar geven wel aan dat het aantal koopzondagen volgens het ‘Maastrichts Model’(10+9+2) voldoende is. Ook de geënquêteerden bewoners geven dit geluid af.
6. Tot slot
In de aankondigingsbrief over de enquête van de winkeltijden zijn de onderstaande argumenten mee gegeven waarom de mening van de ondernemer belangrijk is:
• In 2008 is er een convenant tussen ondernemers en de gemeente Maastricht afgesloten waarin 21 koopzondagen per jaar zijn overeen gekomen. Daarbij is de afspraak gemaakt om in 2012 een evaluatie uit te voeren;
• De omgeving is veranderd. Steeds meer wordt concurrentie ondervonden van steden die een wekelijkse koopzondag hebben geïntroduceerd zoals Roermond, Venlo en Maasmechelen;
• Positionering van Maastricht binnen de Euregio;
• De invloed van Internet business 24/7, demografische ontwikkelingen en veranderende samenleving leiden tot aangepaste koopmomenten en gewijzigd koopgedrag van consumenten;
• De wekelijkse koopavond staat ter discussie;
• Feitelijke gegevens over hoe ondernemers over winkeltijden denken zijn niet beschikbaar.
De economische situatie is in 2012 geheel anders dan tijdens de afgesloten convenant periode in 2008. Het is een uniek moment om de kansen die Maastricht heeft als monumentale, culturele, beleving en winkelstad te verzilveren.
We mogen ons gelukkig prijzen met veel bezoekers die ook Maastricht aandoen in het weekend.
Een veelgehoorde klacht van deze bezoekers is, is dat er in Maastricht niet te winkelen is.
Het is aan ondernemers van Maastricht om de uitdaging op te pakken en dat we na besluitvorming door de raad samen aan de slag gaan met gemeente Maastricht, CMM, VVV en ondernemers om de zondag te promoten en de aantrekkelijkheid van Maastricht binnen de Euregio voor bezoekers te vergroten met een gepast cultureel programma op de zondagen.